China ની AI સ્ટાર્ટઅપ DeepSeek-R1 સમગ્ર દુનિયામાં ધૂમ મચાવી છે અને DeepSeek ની નવીનતમ ટકસાળે OpenAI અને અન્ય અગ્રણી AI કંપનીઓ માટે ચિંતાનું કારણ બની છે અને તેના DeepSeek-R1 મોડલના કારણે, ChatGPT સહિત અન્ય ચેટબોટ્સ પાછળ રહી ગયા છે. તમે આશ્ચર્યચકિત થશો, પરંતુ આ માત્ર 6 મિલિયન ડોલરમાં આ મોડલ વિકસાવી લીધું.
DeepSeek શું છે અને કોણે તેને બનાવ્યું?
DeepSeek એક China AI સ્ટાર્ટઅપ છે, જે તેના અનોખા ઇનોવેશન માટે જાણીતું છે અને તેની સ્થાપના લિયાંગ વેનફેંગે કરી છે, જેઓ અગાઉ વિવિધ AI અને ફાઈનાન્સ સંબંધિત ઉદ્યોગોમાં કાર્યરત રહ્યા છે. તેમણે 2023 માં DeepSeek ની સ્થાપના કરી અને માત્ર બે મહિનામાં DeepSeek નામનું એડવાન્સ્ડ AI ચેટબોટ તૈયાર કર્યું. આ એક ઓપન-સોર્સ મોડલ છે, જે ઓગમેન્ટેડ રિજનિંગ અને એનાલિટિકલ કેપેબિલિટીઝ માટે ડિઝાઇન થયું છે અને આ માત્ર નીચી કિંમતે જ ઉપલબ્ધ નથી, પણ તેણે બજારમાં પોતાની ક્ષમતા સાબિત કરી છે અને OpenAI, Meta Platforms જેવી મોટી AI કંપનીઓને ટક્કર આપતું આ મોડલ બજારમાં ટોચ પર પહોંચ્યું છે.
DeepSeek-R1 કેમ ખાસ છે?
DeepSeek-R1 ની કેટલીક ખાસિયતો આ મુજબ છે:
- ઓછી કિંમત:
- OpenAI અને Google જેવા દિગ્ગજોએ AI વિકસાવવા અબજો ડોલર ખર્ચ્યા છે, જ્યારે આ માત્ર 6 મિલિયન ડોલરમાં બનાવાયું.
- તેની કિંમત પ્રતિ મિલિયન ઇનપુટ ટોકન $0.55 (લગભગ રૂ. 47) અને પ્રતિ મિલિયન આઉટપુટ ટોકન $2.19 (લગભગ રૂ. 189) છે.
- અદ્યતન ટેકનોલોજી:
- આ એક V3 હાઇબ્રિડ આર્કિટેક્ચર પર આધારિત છે, જે તેને વધુ ઝડપ અને ચોકસાઈ પ્રદાન કરે છે.
- તે reasoning અને analytics માટે ખાસ ડિઝાઇન થયું છે.
- ઝડપી લોકપ્રિયતા:
- આ એપલ એપ સ્ટોર પર ટોચની મફત એપ બની ગઈ છે.
- તેની ઓપન-સોર્સ પ્રકૃતિ અને અસરકારક પ્રદર્શન તેને વધુ આકર્ષક બનાવે છે.
DeepSeek ના કારણે બજારમાં મોટી હલચલ:
DeepSeek ની સફળતાને કારણે Nvidia અને અન્ય AI આધારિત અમેરિકન કંપનીઓના શેરમાં ભારે ઘટાડો થયો. Nvidia ના શેરમાં 17% નો ઘટાડો થયો અને જેનાથી રોકાણકારોમાં ચિંતા વધી ગઈ. AI ગોલ્ડ રશનો અગ્રેસર Nvidia હવે નવા પડકારોનો સામનો કરી રહ્યું છે.
સાથે જ, અમેરિકાએ China માં અદ્યતન સેમિકન્ડક્ટર ટેકનોલોજી ના નિકાસ પર પ્રતિબંધ લગાવ્યો હોવા છતાં, DeepSeek ની સફળતા તેને નમાવી શકી નથી.
DeepSeek પર સાયબર એટેક
DeepSeek ની લોકપ્રિયતા વધતા, કંપનીએ જણાવ્યું કે તેના સર્વર્સ પર મોટા પાયે સાયબર એટેક થયા અને આ એટેકના કારણે નવા રજીસ્ટ્રેશન સ્થગિત કરવામાં આવ્યા. જોકે, જૂના યુઝર્સ માટે સર્વિસ ચાલુ રહેશે.
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને AI ઉદ્યોગ પર અસર
અમેરિકાના ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે DeepSeek ના ઉદયને ચેતવણી ગણાવી છે. તેમણે કહ્યું કે, ‘China AI મોડલ અમેરિકન ઉદ્યોગો માટે એક મોટી સ્પર્ધા ઉભી કરી શકે છે.’
સેમ ઓલ્ટમેનનો અભિપ્રાય:
OpenAI ના CEO સેમ ઓલ્ટમેન પણ DeepSeek થી પ્રભાવિત થયા છે. તેમણે તેમના X (Twitter) હેન્ડલ પર લખ્યું કે DeepSeek ખૂબ જ પ્રભાવશાળી છે. ઓલ્ટમેનના મતે, OpenAI ને હવે વધુ શક્તિશાળી મોડલ પર કામ કરવું પડશે.
AI ચેટબોટ્સના ખર્ચની તુલના:
| ચેટબોટ | સબ્સ્ક્રિપ્શન ખર્ચ |
|---|---|
| ChatGPT Plus | $20/મહિ (રૂ. 1,650) |
| Google Gemini AI | મફત |
| DeepSeek-R1 | ઓછી કિંમતમાં ઉપલબ્ધ |
DeepSeek-R1 ની ઓછી કિંમત અને શ્રેષ્ઠ પ્રદર્શન તેને બજારમાં એક મોટો પ્લેયર બનાવે છે.
DeepSeek – ભવિષ્ય માટે મોટો પડકાર?
DeepSeek-R1 ની સફળતા એ દર્શાવે છે કે, હવે AI ઉદ્યોગમાં ઓછી કિંમતમાં વધુ શક્તિશાળી મોડલ બનાવી શકાય. OpenAI, Google, Microsoft, Meta જેવી મોટી AI કંપનીઓને હવે તેમની વ્યૂહરચના બદલવી પડશે.
DeepSeek-R1 નું આવું જ પ્રભાવશાળી પ્રદર્શન ચાલુ રહ્યું, તો તે આવતા વર્ષોમાં AI ઉદ્યોગમાં ક્રાંતિ લાવી શકે છે.
